9 වන  සියවසේ  ඇමෙරිකාවේ විසූ හෑන්ක් මෝගන් නම් තරුණයා යම්  අද්භූත ආකාරයකට, හයවන සියවසේ  එංගලන්තයේ ආතර් රජුගේ කාලයේ “පහළ වෙයි.” නවීන නිදහස් මතධාරී, ඉතාම දක්ෂ කාර්මිකයකු වූ හෙතෙම, දැඩි ආගමික මතධාරී
අතිශයින් සාම්ප්‍රදායික වැඩවසම් ක්‍රමය සහ නොදියුණු ආර්ථික  සමාජ රටාව ක්‍රමයෙන්  වෙනස් කරයි. ඔහුගේ නවීනතාක්ෂණික  ශිල්පීය ක්‍රම හයවන සියවසේ ප්‍රබල මිථ්‍යා මතධාරීන්ට පෙනෙන්නේ මහා ප්‍රාතිහාර්ය ලෙසිනි. අවසානය පාඨකයා කිසිසේත් අපේක්ෂා නොකරන්නකි.

නූතන ඇමෙරිකානු සාහිත්‍යයේ පියා ලෙස සැලකෙන මාක් ට්වේන් (1835 - 1910) ප්‍රබල නිදහස් මතධාරියෙකි. හෙතෙම බි්‍රතාන්‍යයේ දැඩි සාම්ප්‍රදායික බව, රාජත්වය, රදල පන්තිය සහ කතෝලික පල්ලිය මහත් උපහාසයටත්, හාස්‍යයටත් ලක් කරයි. ඉතා රසවත් සිදුවීම් නිර්මාණය කරමින් හයවන සියවසේ භාෂා ශෛලිය යොදමින් පාඨකයා තුළ මහත් කුතුහලයක්ද, හාස්‍යයක්ද උපදවීමට හෙතෙම තමාට විශේෂ වූ හාස්‍යෝත්පාදක ගුණයත් නිර්මාණාත්මක භාවයත් යොදාගනියි.  තමා ශ්‍රේෂ්ඨ කලාකරුවකු බව හෙතෙම මේ කෘතියෙන් නැවතත් ස්ඵුට කරයි.